Tarihi eski bir millet yeni ulusa ve genç Cumhuriyet’in doğuşu için bu bir başlangıçtı, 19 Mayıs Gençlik Bayramı’nın derin ve kalıcı bir anlamı halkına verdiği ‘’sözün başlangıcı’’ndaydı.
Bugün, Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün diliyle, ‘’Mebdei kelâm kabul ettiğimiz tarih’’ in yıldönümüdür. ‘’Nutuk’’.
‘’ 17 MAYIS 1919 - Mustafa Kemal Paşa ile Samsun’a çıkanlardan Hüsrev Gerede de hatıralarında; Samsun yolculuğu ile ilgili şu bilgileri vermektedir. “17 Mayıs 1919, hava kötü. Hep yataklardayız. Mitralyöz Arif, Dr. Refik, Topçu Kemal, bir kamaradayız. Kamaramız vahşi hayvan kamarasına benziyor. Ara sıra başımızı kaldırıp birkaç kelime konuşuyoruz. 9.30 sıralarında İnebolu’ya yanaştık. Fakat 17-18 Mayıs gecesini pek fena geçirdik. 18 Mayıs öğleüstü Sinop Limanı’na girdik. Çok şükür sallantı kesildi. Yataklardan fırladık. Tıraş olduk, yıkandık, güvertede hava aldık, güneşlendik Dr. Refik’in nane suyu aklımızı başımıza getirdi. Saat 3’te vapurda bizimle gelip karaya çıkan Liva Mutasarrıfı Mazhar Tevfik Bey, Sinop’tan bize İzmir’in işgali ile ilgili yazılı bilgi getirdi. 13 Mayıstan beri İzmir’in işgal olunacağına dair belirtiler görülmeye başlamış, 15 Mayıs’ta da işgal başlamış’’.
Atatürk 16 Mayıs 1919 da Bandırma vapurunda neler düşüyordu!
Atatürk’ün çile çeken bir ordu ve ulusu aklından hiç çıkmıyordu.
Esaretten özgürlüğüne ilk adım.
1919 Mayısının 19 uncu günü Samsun'a çıktım, diye başlar!
19 Mayıs, Atatürk'ün ulus egemenliğine dayanan, bağımsız yeni bir Türk devleti kurmak amacıyla başlattığı ulusal hareketin günü.
Mustafa Kemal Atatürk Bandırma Vapuru ile Samsun’a çıkarken 19 Mayıs da, İtilaf Devletleri'nin işgaline karşı Türk Kurtuluş Savaşı için hava kötü askerler hasta, halk perişan durumdadır.
Samsun’da askeri toplantılarda; Ülkenin olmakta olduğu vaziyetin Atatürk’te büyük üzüntü ve kaygı uyandırdığını, ulusuna ve memleketine borçlu olduğu bu son vicdani vazifeyi çalışarak yapmanın mümkün olacağına inandığını söylemekteydi. Öylede yaptı.
Müttefik komutanlardan Mustafa Kemal Paşa hakkında İstanbul Hükümetine ültimatom verdiğini konuşmalar da çoğalmıştı.
Atatürk ;Türk milletinin istikbalinin ve varlığının tehdit edildiği bir ortamda ,memleketini korumak için meydana gelen olayların meşru olduğunu vurgulamaktan kokmuyordu.
Bu cesareti işgal devletleri korkutuyordu!
İstanbul hükümetine bazı subayların, Atatürk’ün İstanbul’dan Anadolu’ya geçtiklerini bildirir. Bunun üzerine İngiliz diplomatlar Mustafa Kemal Paşa’nın Havza’daki çalışmalarına son verdirmek ve etkisiz hale getirmek için Bab-ı Âli’ye yani sadrazam sarayına baskı yaparak geri çağrılmasını isterler.
Ayrıca İstanbul’daki İngiliz Ataşesi, Hurst’a Mustafa Kemal Paşa’nın çalışmalarının takip edilmesi talimatı verdirir.
İstanbul’a geri dön çağrısına Mustafa Kemal Paşa’ya bir telgraf gelir. Mülki ve askeri makamlara: "İstiklal-i millîmiz (millî bağımsızlığımız) uğrunda bütün mevcudiyetimle milletle beraber nihayetine kadar çalışacağıma mukaddesatım namına söz veririm" der. Dönmez.
Atatürk öncülüğünde ordu ile halk işgale karşı birleşmiştir.
Tarihi eski bir millet yeni ulusa ve genç Cumhuriyet’in doğuşu için bu bir başlangıçtı, 19 Mayıs Gençlik Bayramı’nın derin ve kalıcı bir anlamı halkına verdiği ‘’sözün başlangıcı’’ndaydı.
Samsunlular, çoluk çocuk genç yaşlı kadın erkek herkes büyük bir coşku ve heyecan içerisinde Mustafa Kemal Paşaya güveniyordu.
Samsunlular bilmiyordu!
Reis-i Cumhur Gazi Mustafa Kemal Paşa, Samsun’da Türkiye’nin ilk kez yerli sermaye ile inşa edeceği Samsun – Çarşamba demiryolu inşaatının temel atma törenini, Samsun Muallimler Birliğini, yeni harfleri halka öğretmek ve yaymak ,yozlaşan kültürün Türkiye Cumhuriyet’inin yeni nesle vereceği terbiyenin, Türk ulusu asaletine uygun intizam, talim ve terbiyenin mükemmelliğinde bir daha buluşacaklarını.
Atatürk ; halkı tarafından koşulsuz sevginin sahibiydi.
Samsun’lular tarafından Mustafa Kemal Paşa heykeli yapılır. Atatürk’e katılması için davet edildi, fakat ulusuna verdiği sözden dolayı (ulusum içim çok işimiz var)bu açılışa katılamadı. Mustafa Kemal Paşa bu açılışa katılamadığı için Samsun Valisi'ne şu telgrafı çekti:
“Salim B. Samsun Valisi Muhterem Samsun halkının şahsıma karşı besledikleri asıl duyguların kıymetli bir tezahurunu bildiren telgrafınızdan pek mütehassıs oldum. Teşekkür muhabbet ve selamlarımın halka arzını rica ederim.
Reis-i Cumhur Gazi M. Kemal”
Ulusuna beslediği saygı sözün başlangıcından belliydi. Kölelikten, kulluktan, kültürel seçkin sınıf tarafında empoze edilen sosyal sınıflaşma yoluna taşıyordu.
Saltanatın Kaldırılması ,Cumhuriyetin İlanı, Halifeliğin Kaldırılması ,Medeni Kanunun Kabulü ,Tarikatların Kaldırılması, Tekke Ve Zaviyelerin Kapatılması, Laikliğin Kabulü Kadın Haklarının Tanınması, Şapka Ve Kıyafet Kanunu, Takvim, Saat Ve Ölçülerde Değişiklik, Soyadı Yasasının Kabulü, Eğitim ve Öğretim Devrimi, Harf Devrimi Dil Devrimleri ile ulus çoğunlukla aynı topraklar üzerinde yaşayan, aralarında dil, tarih, ülkü, duygu, gelenek ve görenek birliği olan insanların oluşturduğu ulus anlamını, değerini öğretti.
“Benim anladığım gençlik, Türk ulusunun inkılabını fikirlerini ve ideolojilerini benimseyip, gelecek nesillere aktarabilecek kimselerdir. Benim nazarımda yirmi yaşındaki bir yobaz ihtiyardır, yetmiş yaşındaki bir idealist de, ter-ü taze bir gençtir. İşte benim anladığım Türk genci.” demiştir’’.
19 Mayıs, bağımsızlık meşalesinin yakıldığı, sözün başlangıcı, vatan sevgisinin yüreklere kazındığı aziz gündür. Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramımız kutlu olsun!
Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını minnetle.
Haber Münever METİN/İstanbul/Siyasal Bİrikim